Dit jaar heb ik Zweedse eiland Gotland bezocht van 26 juni tot en met 10 juli. Het betrof een door de KNNV georganiseerde natuurreis. Het hoofdeiland is 125 bij 65 kilometer groot. Het eiland ligt in de Oostzee ten zuiden van Stockholm (zie kaartje). Het hele eiland bestaat uit kalk die ca 400 miljoen jaar gelden is gevormd in een tropische zee gedurende het Siluur. Vanuit Travemünde zijn we ’s nachts met de veerboot overgestoken naar Trelleborg in Zuid-Zweden. ’s morgens hebben we Dalby Urskog bezocht. Dit is een oud loofbos met iep, Es, Eik en Beuk. Iepen en Essen Hebben zwaar te lijden gehad van aantastingen. Hier werden we verrast door de Iepenpage. Na een overnachting in Zuid-Zweden werd 28 juni Gotland bereikt. De eerste week zijn de noordelijke helft, het eiland Farö en de hoofdstad Visby bezocht. Visby is een oude ommuurde vestingstad met kerken, kerkruïnes en een fraaie botanische tuin. Het eiland Farö ligt even ten noorden van Gotland. Vroeger waren Farö en het noordelijk deel van Gotland voor niet-Zweden verboden terrein. Het was militair spergebied. Gelukkig is dit fraaie deel nu wel toegankelijk. Opvallend zijn de oude schuurtjes met wat eerst lijkt op rieten daken. Het gaat echter om Galigaan daken. De messcherpe gezaagde bladranden zorgen ervoor dat bundeling en het binden van stengels zoals bij Riet niet nodig is. Zeer verrassend was de verschijning van een Roerdomp vlak langs de weg. Er was kennelijk iets mis met de vogel, want hij of zij vluchtte niet. Wel nam de vogel de dreighouding aan. Gotland bestaat uit kalk. De verweringslaag is meestal dun. Dat betekent dat overal kalkflora aanwezig is. Op sommige stukken is net als op Öland een kalksteppe met korstmossen en kalkflora aanwezig. Tijm, Steentijm, Zonneroosjes, Wit vetkruid, Zandlelie en korstmossen bedekken de kalkgrond. Ook de open naaldbossen kennen een zeer gevarieerde flora met orchideeën, Engbloem, heide, Duinsalomonszegel, Leverbloempje, Hengel en bessen. Kalkmoerassen zijn ook zeer de moeite waard met orchideeën, Lange zonnedauw en Breed wollegras. Opvallend is dat een soort als de Vliegenorchis in Zweden in kalkmoerassen groeit, terwijl we in Zuid-Limburg en in de Eifel de soort van droge kalkgraslanden kennen.
Langs de gehele kust liggen kalkkliffen, steenstranden en strandweiden met veel vogels en planten. De tweede week werd het zuidelijk deel van het eiland bezocht. Eén van de vele hoogtepunten betrof een bezoek aan het eilandje Stota Karlsö. Steile kalkkliffen bieden rust en dekking voor vele klifvogels zoals Alken en Zeekoeten. Niet alleen vogels en bloemen zijn interessant. Gotland is rijk aan dagvlinders. Talrijke Parelmoervlinders en Blauwtjes vliegen hier. Zuivere lucht zorgt voor grote variatie van mossen en korstmossen. De schors van oude bomen is rijk aan soorten korstmossen. Op oude eiken groeien baardmossen, struikvormige korstmossen en het in Nederland verdwenen Longmos. Longmos vormt lobben met afmetingen van enkele centimeters. Paddenstoelen waren er door de droogte nog niet veel. Toch kon een enkel exemplaar op de foto worden vastgelegd.

Kring Venlo

Bezoekerscentrum Groote Heide, Hinsbeckerweg 55, 5915 PR Venlo

Peter Eenshuistra

Donderdag 19 januari 2017, van 19:30 tot ongeveer 21:30 uur

Openbaar